استارتاپ‌های ایرانی در شرایط فعلی بازار ارز چه راهکارهایی را باید در نظر بگیرند؟

با توجه به این‌که معمولاً توی این شرایط رکود توی بازار حاکم می‌شه، به‌نظرم یکی از بهترین کارها می‌تونه تمرکز روی توسعه‌ی محصولات و تست کردن‌شون توی بازارهای جدید باشه که توی شرایط رونق بازار نمی‌شه زیاد بهشون فکر کرد.

می خواهم چند حقیقت را با هم مرور کنیم. استارتاپ۶۰ ها در دنیا و در ایران عموما به دلایل زیر شکست می‌خورند :

۱. عدم همخوانی محصول با بازار، مشکل در بیزینس مدل و جریان درآمدی، مدیریت نا صحیح مشتری، نداشتن KPI دقیق، …

۲. مسائل مربوط به بازار و سایز کوچک آن و عدم درک نیاز بازار و مشتری، ساختن محصول اشتباه و …

۳.  مشکلات داخلی بنیانگذاران‌ها با هم، متنوع نبودن تیم بنیان گذاران، عدم وجود چشم انداز یکسان در کل تیم

جهش قیمت دلار در سال ۹۷ و تبعات آن مانند بالا رفتن تورم عمومی و قیمت کالا‌ها و قیمت  زمین و اجاره بها و … هم به سه دلیل کلی زیر باعث بالا رفتن نرخ شکست استارتاپ‌ها در ایران خواهد شد:

۴. ایجاد فضای ناامیدی و یاس در کل اکوسیستم کارآفرینی۱۱۱ ایران و افزایش تمایل به مهاجرت شدید افراد.

۵. ساختار هزینه نامناسب مانند بالا بودن هزینه جاری ( اجاره دفتر و حقوق پرسنل )  و یا  بالا رفتن هزینه عملیاتی ( هزینه تبلیغات گوگل و سرور۹۰ )

۶. سوق یافتن سرمایه ها  ( VC و سنتی ) به سمت دلار و مسکن و بورس و طلا، چون سرمایه در ایران بلوغ و صبر لازم را برای حضور در اکوسیستم کارآفرینی۱۰۸ ندارد.

شش دلیل فوق ظاهرا کفایت می‌کند برای اینکه فاتحه اکوسیستم کارآفرینی ایران خوانده شود ولی

برای سه دلیل اول فقط می‌توانم بگویم که مسئولیت ۱۰۰ ٪ آن با خود استارتاپ و تیم و بنیانگذاران است و بروید یاد بگیرید، سوال کنید، بررسی کنید، از ساختمان بیرون بزنید و … تا ریسک آن دلایل را تا حد امکان کم کنید.

برای مشکل ۴ : در  دوران آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی و احمدی نژاد هم در هر دوره ۸ ساله دلار بین ۲ تا ۴ برابر شده است و به نقطه تعادلی رسیده است. درست است چون ما در میانه این جهش هستیم آسیب روحی و مالی بیشتری می‌بینیم ولی به صورت کلی این دوران بازهم طی خواهد شد. امکان دارد برخی دوستان مسائلی مانند برجام و هم آیندی بحران‌های داخلی و …  را مطرح کنند که به نظر من وقتی نمی‌توانیم برای آن کاری انجام دهیم پس برای ساده سازی معادله، آنها را حذف می‌کنیم و  البته منظورم موضع انفعالی داشتن نیست و اتفاقا برای اصلاح آن‌ها هم باید تلاش کرد ولی به هر صورت مواردی است که اکثرا از کنترل ما خارج است.

اگر میتوانید و یا  می خواهید بروید، بروید ولی حالا که اینجا هستید با تمام قوا و انرژی کار کنید که اگر اوضاع خوب و تحت کنترل شد، شما در اول صف باشید و اگر هم از ایران رفتید یک روزمه و تجربه خوب همراهتان باشد.

مشکل ۵ : الان بهترین موقع برای یک جراحی اقتصادی و اصلاحات ساختار هزینه‌های شما است و فرصت را غنیمت بدانید. ( به خصوص استارتاپ‌های غیر تهرانی در این زمینه موفق‌تر خواهند بود و مزیت دارند.)

مشکل ۶ : بنیانگذار۶۲ یکی از استارتاپ‌های معروف ایران با خوشحالی می‌گفت : تا سه سال دیگر بسیاری از این استارتاپ نماها و سرمایه گذار‌های دروغین اکوسیستم حذف خواهند شد ( و یا خواهند رفت ) و بعد از آن ما می‌مانیم و چند سرمایه گذار هوشمند و واقعی.

در ضمن همچنین فرصت‌های جدید هم به مرور خود را نشان خواهند داد. در صورتی که این مطلب برای شما جالب بود، توصیه می‌کنم مطلب “سم ضد استارتاپ۸۵ ” و ” چرا اکوسیستم کارآفرینی اهمیت دارد؟۱۳۲ ” را هم مطالعه کنید. ” تاریخچه کوتاهی از اکوسیستم کارآفرینی در اصفهان۵۵ ” هم مطلب مرتبط دیگری در رابطه با این موضوع است.

یکی از قهرمانان اتومبیل رانی در مورد راز موفقیتش گفته است : در سر پیچ‌ها که همه رانندگان ۳٪ ترمز را فشار میدهند، من ۲٪ گاز را بیشتر فشار می‌دهم و در هر پیچ ۵٪ از دیگران جلوتر خواهم افتاد.  حکایت ما هم همین است آنهایی که بلند پروازند و به کارشان ایمان دارند الان موقع نا امیدی نیست و اتفاقا الان موقع پیشرفت و جهش است.

افزایش نرخ ارز و به سبب آن عدم وجود صرف اقتصادی برای استفاده از محصولات و خدمات خارجی در کسب و کارهای ایرانی، یکی از فرصت‌های بسیار عالی برای استارتاپ‌های توانمند ایرانی در حوزه‌های مختلف تکنولوژی است.

با وجود شرایط فعلی، امکان رشد نمونه‌های کسب و کار‌های بین المللی در ایران بسیار مهیا است. دیجی‌کالا، کافه بازار، آپارات و .... مصداق بارز این شرایط در سال‌های گذشته هستند با این تفاوت که در زمان کنونی خود این کسب و کارها مشتری اولیه استارتاپ‌های ایرانی نیز خواهند بود.

در ضمن وجود فرهنگ سرمایه‌گذاری خطر پذیر یکی دیگر از فرصت‌های خوب و حمایتی در بازار فعلی کشور است.

دیجی‌کالا نکست (DigikalaNEXT) به عنوان بازوی سرمایه‌گذاری شرکت دیجی‌کالا، با رویکردی ویژه در وضعیت فعلی بازار مشتاقانه از تیم‌ها و استارتاپ‌های تاثیرگذار در جهت بهبود زندگی مردم با ساخت مدل‌های جدید کسب و کار و فناوری حمایت خواهد کرد.